Thị trường chứng khoán Việt Nam đang đứng trước cơ hội lịch sử để phát triển vượt bậc về giao dịch và quy mô thanh khoản. Tuy nhiên, tình trạng tắc nghẽn lệnh giao dịch trên sàn HOSE diễn ra từ cuối năm 2020 đến nay đã phần nào ảnh hưởng đến thanh khoản của thị trường và lợi ích của nhà đầu tư. Trước tình trạng trên, Bộ Tài chính đã thành lập Ban chỉ đạo xử lý sự cố hệ thống giao dịch của Sở GDCK Tp. HCM (HOSE) do Lãnh đạo Bộ Tài chính trực tiếp làm tổ trưởng cùng với sự tham gia của Ủy ban Chứng khoán Nhà nước (UBCKNN), các Sở GDCK, VSD và các bên liên quan nhằm xử lý dứt điểm tình trạng này, bảo đảm vận hành an toàn hệ thống giao dịch của thị trường.
Đồng thời với việc thực hiện các giải pháp mang tính căn cơ, dài hạn, ngày 03/3/2021, UBCKNN đã có Công văn số 713/UBCK-PTTT hướng dẫn chuyển giao dịch cổ phiếu từ HOSE sang Sở GDCK Hà Nội (HNX) để giảm tải cho hệ thống của HOSE. Với phương án này, doanh nghiệp có nguyện vọng chuyển sàn chỉ cần có văn bản yêu cầu, kèm theo nghị quyết của hội đồng quản trị hoặc của đại hội đồng cổ đông gửi cho HNX và HOSE. Việc chuyển sàn chỉ áp dụng đối với các doanh nghiệp tự nguyện và đây là phương án tạm thời. Khi hệ thống giao dịch mới được hoàn thiện, các cổ phiếu này sẽ trở về giao dịch tại HOSE.
Ngày 16/3/2021, VSD, HNX, HOSE đã có buổi họp 3 bên để thống nhất xây dựng quy trình tiếp nhận xử lý hồ sơ, chuyển giao thông tin dữ liệu doanh nghiệp, cài đặt hệ thống được tối ưu hóa với các tiêu chí về thời gian xử lý hồ sơ, thời gian ngừng giao dịch của cổ phiếu được rút ngắn tối đa, song vẫn bảo đảm việc xử lý dữ liệu, cài đặt hệ thống tại HOSE, HNX, VSD. Theo đó, việc xử lý chuyển sàn giao dịch tại VSD sẽ được thực hiện theo các bước như sau:
- Bước 1: VSD tiếp nhận thông báo về việc chuyển sàn giao dịch chứng khoán từ HOSE sang HNX. Tại bước này, doanh nghiệp niêm yết không phải gửi hồ sơ cho VSD mà VSD sẽ căn cứ vào thông báo về việc chuyển sàn của HOSE để thực hiện chuyển dữ liệu cổ phiếu từ sàn HOSE sang HNX;
- Bước 2: Trong vòng 01 ngày làm việc kể từ ngày nhận được thông báo của HOSE về việc chuyển giao dịch chứng khoán,VSD sẽ gửi thông báo cho doanh nghiệp niêm yết, các thành viên lưu ký và 02 Sở Giao dịch Chứng khoán về việc chuyển giao dịch chứng khoán.
- Bước 3: VSD hoàn tất việc thanh toán cho các giao dịch cổ phiếu trên HOSE vào ngày làm việc thứ 2 liền sau ngày giao dịch cuối cùng trên HOSE của cổ phiếu chuyển sàn giao dịch.
- Bước 4: VSD cài đặt thông tin cổ phiếu trên sàn giao dịch HNX và thực hiện xử lý các nghiệp vụ đăng ký, lưu ký và thanh toán bù trừ cho cổ phiếu sau khi nhận được thông tin về ngày giao dịch cổ phiếu đầu tiên của HNX trong vòng 02 ngày làm việc.
Như vậy, với các bước thực hiện nêu trên, thời gian cần thiết để cổ phiếu có thể chuyển sàn sang giao dịch tại HNX chỉ mất 03 ngày làm việc kể từ sau ngày giao dịch cuối cùng trên HOSE.
Quy trình phối hợp nêu trên đây đã được các đơn vị thống nhất và đưa vào triển khai trên thực tế, đáp ứng yêu cầu chuyển sàn của 06 doanh nghiệp đầu tiên có nhu cầu là CTCP Bibica; CTCP Giống cây trồng Miền Nam; CTCP Xuất nhập khẩu Thủy sản Bến Tre; CTCP Khử trùng Việt Nam; CTCP Tập đoàn Giống cây trồng Việt Nam; CTCP Chứng khoán VNDirect, trong số đó, có 02 doanh nghiệp là CTCP Bibica; CTCP Giống cây trồng Miền Nam có ngày giao dịch cuối cùng tại HOSE là 23/3/2021 sẽ được giao dịch tại sàn HNX vào ngày 29/3/2021 và 04 doanh nghiệp còn lại sẽ giao dịch tại HNX vào ngày tiếp theo sau khi hoàn tất các bước công việc phối hợp nêu trên